کتاب مسیر زندگی‌ام را تغــییرداد

 هنوز هم خیلی‌ها «امیرحسین صدیق» را به خاطر اجرای موفقش در سریال «کتابفروشی هدهد» به خاطر می‌آورند. جوانی که می‌خواست راه پدرش را ادامه دهد و دنیایش با رؤیای کتاب‌ها عجین باشد. بازیگر سریال‌های تلویزیونی اجرای سری اول برنامه «کتاب‌باز» را به عهده داشت و به‌عنوان مجری تلاش می‌کرد تا مخاطبان تلویزیونی را با یار مهربان آشتی بدهد. به مناسبت هفته کتاب و کتابخوانی با او درباره تأثیر کتاب و کتابخوانی در زندگی‌اش گفت‌وگو کردیم.

شروع کتابخوانی در کانون
نام امیرحسین صدیق با سریال‌ها و برنامه‌هایی که موضوع اصلی آنها کتاب بوده گره خورده و در زندگی هنری‌اش نقش‌هایی ایفا کرده که عاشق کتاب بوده‌اند. می‌گوید: «بخشی از این اتفاق انتخابی بوده و بخشی هم فرصت‌هایی بود که از طرف دوستان به بنده پیشنهاد شد. دو کار مهم در حوزه کتاب داشتم و شاید مردم با آنها بیشتر آشنا باشند. یکی سریال «کتابفروشی هدهد» بود و دیگری اجرای برنامه «کتاب‌باز». البته خودم خیلی به کتاب و کتابخوانی علاقه دارم. اصلاً آشنایی‌ام با دنیای تئاتر به دلیل عضویت در کتابخانه کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان بود. آنجا که می‌رفتم کم‌کم با گروه تئاترشان آشنا شدم و همین اتفاق مسیر زندگی‌ام را تغییر داد. می‌توانم بگویم زندگی هنری‌ام را مدیون کتاب و کتابخانه هستم.»

از کتابفروشی تا پیتزا‌فروشی
امـیرحسین صدیق در سـریال «کتابفروشی هدهد» نقش جوانی به نام «کیوان کتابچی» را داشتی که عاشق کتاب بود و سعی می‌کرد مغازه کتابفروشی پدرش را حفظ کند. اما، در طرف مقابل، خواهرش می‌خواست آنجا را به پیتزافورشی تبدیل کنند و در نهایت هم موفق شد. این سرنوشت تلخی است که این روزها بسیاری از کتابفروشی‌های تهران دچار آن می‌شوند. صدیق می‌گوید: «خانواده‌ام در آن سریال کسانی بودند که در بطن جامعه زندگی می‌کردند و می‌خواستند محلی برای کسب درآمد داشته باشند تا گذران زندگی کنند. اما من در آن سریال نقش یک پسر مجرد را بازی می‌کردم که ایده‌آل‌گرا بود و فقط می‌خواست سر و کارش با کتاب‌ باشد. تا جایی که حتی بعد تعطیلی مغازه پدرش تصمیم می‌گیرد کتاب‌ها را در خانه مردم ببرد به این ترتیب برایشان مخاطب پیدا کند. خانم مرضیه برومند در مقام کارگردان شخصیت‌های آن سریال را خیلی خوب طراحی کرده بود و برای همین همه چیز باورپذیر به نظر می‌رسید. با این حال، تصور می‌کنم که خانم برومند می‌خواست بگوید که نه شیوه خواهر خانواده به‌طورکامل مورد تأیید است و نه شیوه‌ای که جوان داستان داشت ادامه می‌داد. بلکه باید برای مقوله اقتصاد فکر جدی کنیم و هم به روح‌مان هم غذا برسانیم. فکر می‌کنم این داستان زندگی بسیاری از صاحبان کتابفروشی‌های خیابان انقلاب و کریمخان زند است و دولت باید از آنها به‌عنوان مروجان فرهنگ حمایت کند.»

بازاری که از رونق افتاد
این بازیگر تلویزیون و سینما مشکلات اقتصادی را دلیل اصلی از رونق افتادن بازار کتاب می‌داند و می‌گوید: «وقتی به جامعه و اطرافم نگاه می‌کنم، متوجه می‌شوم که نسبت به گذشته به لحاظ فرهنگی داریم فقیر و فقیرتر می‌شویم. شاید اگر نیم قرن پیش بود همه پسران شغل پدرهایشان را ادامه می‌دادند و کسی اشکالی به این جریان نداشت. اما الان شرایط جامعه عوض شده و علت آن هم مشکلاتی است که در حوزه فرهنگی داریم. البته مسئولان هم کمتر به این مسائل نگاه موشکافانه‌ای دارند و رسیدگی لازم صورت نمی‌گیرد. تصور می‌کنم بخش زیادی از این تغییر هویت به مسائل اقتصادی برمی‌گردد و شهروندان می‌بینند که اگر مثلاً بروند و پیتزافروشی بزنند، درآمد و سودشان از کتابفروشی به مراتب بیشتر است. معمولاً هم همین‌طوری است و حتی روایت داریم که فقر از هر دری وارد شود، ایمان از دری دیگر خارج می‌شود. باید بپذیریم که فرهنگ هم جزئی از ایمان مردم است.»

کتاب نه، نمایش می‌نویسم
بیشتر کسانی که علاقه زیادی به کتاب دارند، رؤیای نوشتن کتاب با یک موضوع خاص را هم داشته‌اند. صدیق در پاسخ به این سؤال که اگر نویسنده بود، چه موضوعی را برای کتابش انتخاب می‌کرد می‌گوید: «موضوع فرهنگ عمومی جامعه به‌ویژه فرهنگ استفاده از حمل‌ونقل عمومی را انتخاب می‌کردم چون نیاز جامعه امروز است اما ترجیح می‌دهم از تخصص خودم برای انجام کارهای فرهنگی استفاده کنم. ترجیح می‌دهم یک کار نمایشی تولید کنم و سفارش آن را هم به یک شخصیت فرهنگی که خودش اهل کتاب و مطالعه باشد بسپارم. مثلاً خانم برومند که مردم هم با آثارش خاطرات شیرینی دارند.‌کاری می‌کردم تا مقوله کتاب به واسطه دنیای مجازی بهتر مطرح و شناخته شود. اینکه بگوییم دنیای مجازی دشمن کتاب و مطالعه است، درست نیست و باید این دو را به خوبی با هم هماهنگ کنیم.»

دغدغه‌های آقای مجری
حضور امیرحسین صدیق در برنامه تلویزیونی «کتاب‌باز» و ظاهر شدن در قامت مجری برای مخاطبان تلویزیونی تا حدودی عجیب به نظر می‌رسید. او درباره محتوای این برنامه می‌گوید: «این پیشنهاد از سوی آقای دکتر کرمی، مدیر وقت شبکه نسیم، مطرح شد. نظر ایشان این بود که بنده مجری باشم، هرچند ظاهراً تهیه‌کننده آن برنامه دو بار هم سعی کرد تا سلیقه خودش را درباره انتخاب مجری اعمال کند که نشد. درباره شکل برنامه نظراتی داشتم مثل اینکه کمی به روزتر باشد و اتفاق‌های جدیدی بیفتد. مخاطب ما از زمان پخش سریال «کتابفروشی هدهد» تا امروز تغییر کرده و ما هم باید به همان نسبت در برنامه‌سازی تغییر کنیم. یعنی الان دیگر کتاب خواندن فقط این نیست که یک شیء کاغذی چاپ شده به نام کتاب را دست بگیریم و آن را مطالعه کنیم. کتاب خواندن باید بخشی از سبک و شیوه زندگی ما بشود، یعنی همان موضوعی که این روزها از آن دور هستیم.» بخشی از برنامه «کتاب‌باز» با اجرای امیرحسین صدیق به معرفی کتاب‌های جدید اختصاص داشت. او درباره تأثیر تبلیغ کتابخوانی در جامعه می‌گوید: «راستش هدف این نبود که کتاب ویژه‌ای معرفی شود. ولی به هر حال، در هر قسمت اسم یک کتاب برده می‌شد تا آن فرم نمایشی کامل شود. خودم چند جلد کتاب‌هایی را که اسم‌شان در برنامه آورده شده بود به دست گرفتم و دوباره شروع کردم به خواندن.»