حادثه خبر نمی‌كند! این جمله را بارها شنیده‌ایم. سال‌های سال است كه می‌شنویم اما انگار هنوز آن را خیلی جدی نگرفته و باور نكرده‌ایم! برای همین هم پشت در پله فرار خیلی از ساختمان‌ها تبدیل به انباری شده، كپسول‌های اطفای حریق را در انباری قرار داده‌ایم و فكر می‌كنیم گازگرفتگی و مرگ خاموش فقط برای همسایه است و عبور از سرعت مطمئنه در بزرگراه هم جان ما را نمی‌گیرد...
حادثه خبر نمی‌كند! این جمله را بارها شنیده‌ایم. سال‌های سال است كه می‌شنویم اما انگار هنوز آن را خیلی جدی نگرفته و باور نكرده‌ایم! برای همین هم پشت در پله فرار خیلی از ساختمان‌ها تبدیل به انباری شده، كپسول‌های اطفای حریق را در انباری قرار داده‌ایم و فكر می‌كنیم گازگرفتگی و مرگ خاموش فقط برای همسایه است و عبور از سرعت مطمئنه در بزرگراه هم جان ما را نمی‌گیرد. اما واقعیت چیز دیگری است؛ خطر در كمین است و اگر هشیار نباشیم ممكن است قربانی بعدی، ما باشیم. برای همین این هفته با «محمدرضا وكیلی» مدیر منطقه6 عملیات آتش‌نشانی گفت‌وگویی انجام دادیم تا ابتدا ببینیم بیشتر حوادث منطقه ما چیست و برای گرفتار نشدن در آن باید چه مهارت‌هایی داشته باشیم.
بیشترین دلیل آتش‌سوزی
منطقه ۶عملیات آتش‌نشانی با ۴ ایستگاه در محدوده منطقه ۷ فعالیت دارد كه علاوه بر مواقع آتش‌سوزی در بیش از ۷۵ مأموریت تعریف‌شده نیز به شهروندان خدمت‌رسانی می‌كند. به دلیل بافت متنوع منطقه نوع مأموریت‌های اعزامی ایستگاه‌ها متفاوت است اما در میان آنها حدود ۷۰درصد از تماس‌های شهروندان با این سامانه در زمینه اطفای حریق است. وكیلی دراین‌باره می‌گوید: «70 تا ۷۵درصد آتش‌سوزی‌های منطقه مربوط به سطل‌های زباله و فضای سبز است كه دلیل آن نداشتن آگاهی كافی و رعایت نكردن مسائل ایمنی برمی‌گردد. در واقع اگر اهالی به نكات ایمنی توجه كنند بیش از ۸۰درصد حوادث و حریق‌ها كم می‌شود.»
خطر در بافت‌های فرسوده
آتش‌سوزی در محله‌هایی همچون نظام‌آباد، خیابان گرگان و خواجه نظام و ده متری ارامنه كه بافت فرسوده و تراكم جمعیت بیشتری هم دارند بیش از محله‌های دیگر رخ می‌دهد و به دلیل كوچه‌های باریك، امدادرسانی مشكل و ساكنان این محله‌ها در صورت وقوع حریق با مشكلات مختلفی درگیر می‌شوند. مدیر منطقه ۶ آتش‌نشانی دراین‌باره می‌گوید: «به دلیل بافت متراكم و فرسوده، كوچه‌های كم‌عرض و جمعیت زیاد ما شاهد حوادث بیشتری در این محدوده‌ها هستیم به‌طوری‌كه گاهی مأموران امدادی برای حضور در محل حریق یا حادثه باید پیاده تجهیزاتشان را برای خاموش كردن آتش یا ارائه خدمات ایمنی دیگر حمل كنند و این باعث تأخیر در امدادرسانی می‌شود.» مسمومیت و مرگ به وسیله گاز مونوكسیدكربن هم در میان اهالی بافت فرسوده بیشتر است و دلیل آن هم استفاده از بخاری‌های غیراستاندارد در خانه‌های كوچك و آبگرمكن در حمام است. حادثه‌ای كه فقط مختص ماه‌های سرد سال نیست و فروردین ابتدای امسال هم قربانی گرفت.
مشكل محله‌های نوساز
یكی دیگر از دلایل تماس شهروندان با سامانه 125، حبس شدن در آسانسور است. این حادثه بیشتر در محدوده‌های ایستگاه‌های ۵۳و۷۳و در خیابان‌های شهید مطهری، شهید بهشتی و ملك رخ می‌دهد. وكیلی در این‌باره می‌گوید: «به دلیل وجود ساختمان‌های چندطبقه در این محله‌ها، تعداد محبوس شده‌ها در آسانسور، بیشتر است.» تصادف‌های جرحی و فوتی كه نیاز به حضور آتش‌نشانی را فراهم كند معمولاً در بزرگراه‌های امام علی(ع)، شهید صیادشیرازی و شهید مدرس رخ می‌دهد ولی به گفته وكیلی از زمان نصب دوربین‌های كنترل سرعت در این بزرگراه‌ها، آمار چنین حوادثی، كاهش چشمگیر یافته است.
آتش‌نشان شوید
بهترین راه حفظ جان خود و دیگران، یادگیری مهارت‌های آتش‌نشانی و امداد و نجات است وگرنه وجود كپسول‌های اطفای حریق كه كار با آن را بلد نیستید هیچ دردی از شما دوا نمی‌كند. حالا برای اینكه آموزش‌هایی را ببینید كه بتوانید تا حدی گلیم خودتان را آب بیرون بكشید چند راه ساده پیش رو دارید:
به نزدیك‌ترین ایستگاه آتش‌نشانی محل سكونت‌تان مراجعه و در كلاس‌های آتش‌نشان داوطلب شركت كنید. برای این كار هیچ محدودیت سنی و جنسی وجود ندارد و توانایی جسمی و علاقه شرط اصلی است. ایمن یارها پس از۱۰ ساعت دوره آموزشی رایگان، گواهی آموزشی دریافت می‌كنند. تا این لحظه هم بیشترین آتش‌نشانان داوطلب، اهالی منطقه 7 تهران هستند و بیشتر آنها را هم بانوان تشكیل می‌دهند.
برای فراگیری این مهارت‌ها راه ساده دیگری هم وجود دارد؛ اگر از ساكنان یك مجتمع مسكونی هستید كه تعداد ساكنان آن بیش از۱۰ نفر است به نزدیك‌ترین ایستگاه آتش‌نشانی مراجعه كنید و بخواهید در همان محله خودتان برایتان مهارت‌های اطفای حریق و امداد و نجات را آموزش دهند.
مهارت فرار از آتش
تا پیش از اینكه تصمیم بگیرید آتش‌نشان داوطلب شوید یا آموزش‌ها را در محل سكونت‌تان یاد بگیرید این چند نكته را حتماً به یاد داشته باشید:
هنگام بروز آتش‌سوزی، ضمن حفظ خونسردی از محل فرار كنید.
اگر فرصت كافی در اختیار دارید فقط جریان گاز و برق را قطع كنید.
اگر آتش از سمت پایین به بالا جریان داشت، تا رسیدن نیروهای امدادی، از طریق پله فرار، خود را به بالاترین قسمت برسانید.
از پله اضطراری استفاده كنید و سوار آسانسور نشوید.
اگر منزلتان آتش گرفت یا ریزش كرد و موفق به فرار شدید، به‌هیچ‌وجه به داخل خانه برنگردید.
تماس با سامانه 125 را جزو اولویت‌ها قرار دهید و نشانی دقیق محل را اعلام كنید.
چه كنیم ایمن بمانیم؟
-
یادگیری یكسری مهارت‌ها به‌ویژه هنگام آتش‌سوزی، به ما كمك می‌كند تا رسیدن نیروهای امدادی از خودمان مراقبت كنیم. برخی از این نكات را از زبان مدیر منطقه ۶ آتش‌نشانی می‌خوانید.
-
اگر قرار است برای چند روز خانه نباشید، حتماً همه وسایل غیرضروری الكتریكی را خاموش و جریان برق را از فیوز قطع كنید.
-
در صورت خروج از منزل به مدت طولانی وسایل گرمازا اعم از گازسوز یا نفت‌سوز را خاموش كنید و شیر اصلی گاز را از كنتور یا سیلندر گاز كاملاً ببندید.
-
آب‌گرمكن‌های دیواری را در فضاهای بسته نصب نكنید.
-
سلامت عملكرد وسایل برقی و گرمایشی‌تان را هر سال توسط كارشناس كنترل كنید.
-
از یك پریز برق برای چند وسیله استفاده نكنید.
-
قبل از سوارشدن به آسانسور، بعد از باز كردن در و دیدن تصویر خودمان در آینه داخل آن و اطمینان از وجود كابین، سوار شویم. اصلاً فلسفه وجود این آینه در آسانسور همین است.
خدمات ماپولی نیست
هیچ‌یك از خدمات آنش نشانی پولی نیست! این را گفتیم چون محمدرضا وكیلی می‌گوید: «گاهی پس از اطفای حریق یا امداد و نجات فرد نجات یافته می‌پرسد «چقدر شد؟ چقدر باید پرداخت كنیم؟» خوب است همه بدانند كه همه خدمات آتش‌نشانی و خدمات ایمنی رایگان است.»